Монгол, Узбекистан хоёр улс газарзүйн хувьд алслагдсан байрлалтай ч улс төр, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын чиглэлд тогтвортой ахиц гаргасаар байна. 1992 оны нэгдүгээр сард дипломат харилцаа тогтоосноос хойш талууд хамтын ажиллагаагаа тууштай бэхжүүлж, шинэ түвшинд хүрэхийг зорьж ирсэн.
Харилцаа нь харилцан ашигтай, прагматик зарчимд суурилж, эдийн засгийн нөхөх чадвар болон логистикийн уялдаа холбоонд тулгуурлан улам бүр өргөжиж байгаа юм.
Цаашид үйлдвэрлэлийн сүлжээг тэлэх, хоёр талын хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, найдвартай худалдааны замуудыг бий болгох чиглэлд хамтран ажиллахаар төлөвлөж байна. Энэ нь Евразийн бүс нутгийн бүтцэд хоёр улсын байр суурийг чухалчлах суурь нөхцөл болно.
Улс төрийн хамтын ажиллагаа ба дипломат харилцаа
Монгол Улс 1991 оны арванхоёрдугаар сард Узбекистаны тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрч, 1992 оны эхээр дипломат харилцаа тогтоожээ. Сүүлийн 30 жилд улс төрийн яриа хэлцэл тогтвортой өрнөж, өндөр түвшний уулзалтууд байнга зохион байгуулагдсан нь харилцааг бэхжүүлж ирсэн.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх 2024 оны зургаадугаар сарын 23–26-ны өдрүүдэд Узбекистанд төрийн айлчлал хийсэн нь хоёр улсын хамтын ажиллагааны шинэ үеийг эхлүүлсэн үйл явдал боллоо.
Айлчлалын хүрээнд Засгийн газар, агентлагуудын хооронд хэд хэдэн баримт бичигт гарын үсэг зурж, Ташкент хотноо Монгол Улсын Элчин сайдын яамыг албан ёсоор нээсэн нь стратегийн түншлэлийг илтгэн харуулж байна.
Парламентын болон Засгийн газрын түвшний хамтын ажиллагаа
2024 онд Монгол Улсын Их Хуралд Узбекистан–Монголын бүлэг шинээр байгуулагдсан нь хоёр улсын харилцаанд шинэ чиг хандлага авчирсан. 2025 оны хоёрдугаар сард Засгийн газар хоорондын хамтарсан комиссын анхны хуралдаан амжилттай болж өнгөрөв.
2023 оны аравдугаар сард Бишкек хотод Ерөнхий сайд нарын уулзалт болсны дараа 2025 оны эхээр Бизнес форум болон Хамтарсан бизнес зөвлөлийн анхны хуралдаан зохион байгуулагдсан нь эдийн засгийн хамтын ажиллагааны суурийг тавьсан чухал алхам боллоо.
Худалдаа, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын салбар дахь өсөлт
Хоёр улсын худалдааны эргэлт сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй өссөн. 2018–2023 оны хооронд энэ үзүүлэлт 8.8 дахин нэмэгдсэн бөгөөд хамгийн их өсөлт нь 2021–2022 онд тохиосон байна. 2024 онд өсөлт 47 хувьд хүрч, хамтын ажиллагааны үр дүнг илтгэж байна.
2025 оны эхний дөрвөн сарын байдлаар худалдааны хэмжээ өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 11 хувиар өссөн бол 2023 онд Узбекистаны экспорт 229 хувиар нэмэгджээ. 2024 онд нийт худалдааны өсөлт 46.8 хувьд хүрсэн нь харилцааны бэхжилтийг нотолж байна.
Узбекистанаас хөдөө аж ахуй болон үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн голчлон экспортолж байгаа бөгөөд тус улсад Монголын хөрөнгө оруулалттай 12 компанитай, нийт 17 хамтарсан компани үйл ажиллагаа явуулж байна. Эдгээр нь худалдаа, үйлчилгээний салбарт голлон ажилладаг.
Цаашид хоёр тал логистик, хүнсний үйлдвэрлэл, машин механизмын салбарт хамтын ажиллагаагаа төрөлжүүлэхээр зорьж байна.
Хөрөнгө оруулалт: Ирээдүйн төлөвлөгөө
Хоёр улсын хөрөнгө оруулалтын уялдаа холбоог сайжруулах үүднээс хөрөнгө оруулалтыг хамгаалах болон давуу эрхтэй худалдааны тухай хоёр чухал гэрээг хэлэлцэж байна. 2025 оны дөрөвдүгээр сард Узбекистаны хөрөнгө оруулалтын орлогч сайд И. Касимов Улаанбаатар хотод айлчилж, технологийн солилцооны чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлжээ.
Тээвэр, логистикийн шинэ боломжууд
2024 оны зургаадугаар сард олон улсын авто болон агаарын тээврийн гэрээнд гарын үсэг зурсан нь хоёр улсын логистикийн салбар дахь хамтын ажиллагаанд шинэ шат авчирсан. Монгол Улс баталгаажуулалтын үйл явцыг дуусгасны дараа шууд чиглэл нээгдэж, зорчигч болон ачаа тээвэрлэлтийн урсгалыг хөнгөвчлөх, зардлыг бууруулах боломж бүрдэх юм.
Соёлын болон хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаа
Монгол, Узбекистаны иргэд харилцан 30 хоногийн хугацаанд визгүй зорчих нөхцөлтэй. Энэ нь хоёр орны иргэд хоорондын харилцааг өргөжүүлэх, аялал жуулчлал болон соёлын солилцоог гүнзгийрүүлэх чухал алхам болж байна.
