Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх 2025 оны есдүгээр сарын 23-нд болсон НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 80 дугаар чуулганы Ерөнхий санал шүүмжлэлд үг хэлэв.
Тэрбээр Их эзэн Чингис хааны байгуулсан “Монголын их амар амгалан”-гийн үзэл санааг өнөөгийн энх тайвны хамтын хүчин чармайлтын эх үндэс хэмээн онцлон тэмдэглэв. Дайн дажнаас ангижирч буй үед НҮБ байгуулагдсан түүхийг сануулж, улс орнуудын хамтын ажиллагааны гол итгэл найдварын төв хэвээр байгааг дурдав.
Монголын байр суурь
- Монгол Улс тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг хүндэтгэх, маргааныг энхийн замаар шийдвэрлэх зарчимд тууштай байсаар ирсэн.
- 1961 онд НҮБ-д элссэнээсээ хойш цөмийн зэвсэг үл дэлгэрүүлэх, энхийг сахиулах ажиллагаанд тогтмол оролцож, газар нутгаа цөмийн зэвсэггүй бүс болгон зарласан.
- 23 жилийн хугацаанд 23 мянга гаруй цэрэг, алба хаагч НҮБ-ын энхийг сахиулах 16 ажиллагаанд оролцсон бөгөөд Монгол улс эхний 20 орны тоонд багтаж байна.
- Эмэгтэй энхийг сахиулагчдын оролцоог үе шаттайгаар нэмэгдүүлж, 14 хувьд хүрснийг онцлов.
Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд
Монгол Улс ТХЗ-уудын хэрэгжилтээр дэлхийд 66.7%-д хүрч, 14-р байранд эрэмбэлэгдсэн нь олон жилийн хүчин чармайлтын үр дүн хэмээн Ерөнхийлөгч тэмдэглэв. Тэрээр Испанийн Севилья хотын бага хурлаас баталсан “Севильягийн үүрэг амлалт”-ын хэрэгжилтийг онцлон, хөгжиж буй орнуудын санхүүжилт, дэмжлэгийг нэмэгдүүлэхийг уриалав.
Туркменистаны Аваза хотод батлагдсан “2024–2034 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр”-ийг хэрэгжүүлэхийн чухлыг сануулж, бүс нутгийн хамтын ажиллагаа, нөөц бололцоогоо дайчлахыг онцоллоо.
Байгаль орчин ба уур амьсгал
- Монголчуудын байгальд хүндэтгэлтэй ханддаг уламжлалыг ЮНЕСКО-д бүртгэсэн “Уул овоо тахих ёс”-оор нотлон хэлэв.
- Монгол Улс 2026 онд Улаанбаатар хотноо болох НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх конвенцын Талуудын 17 дугаар бага хурлын үеэр “Бэлчээрийн тэргүүлэх санаачилга”-ыг хэрэгжүүлэхийг уриаллаа.
- Усны хомсдол дэлхий даяар ноцтой хэмжээнд хүрснийг онцолж, улс орнуудыг усны нөөцийг хамгаалах, хомсдолоос сэргийлэх арга хэмжээ авахыг уриалав.
Монгол Улс жил бүрийн 7-р сарын 11-нийг “Дэлхийн адууны өдөр” болгон тэмдэглэх тогтоолыг санаачлан батлуулсныг Ерөнхийлөгч танилцуулж, бүх гишүүн улсад талархал илэрхийлэв.
Нийгмийн хөгжил ба жендэрийн тэгш байдал
- Монгол Улс ядуурлыг бууруулах, нийгмийн оролцоог хангах бодлого хэрэгжүүлж байна.
- Сүүлийн жилүүдэд эмэгтэйчүүдийн улс төрийн оролцоог нэмэгдүүлснээр УИХ-ын гишүүдийн 25%-ийг эмэгтэйчүүд бүрдүүлж байна.
- 2025 онд Монгол Улс жендэрийн зөрүүний үнэлгээгээр 20 байраар ахин, дэлхийд 65-д, Ази Номхон далайд 5-д бичигджээ.
Монгол Улс Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутеррешийн “НҮБ-80” санаачилгыг дэмжиж байгаагаа илэрхийлэв. НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийг шинэчлэх, илүү шударга, хүртээмжтэй, ил тод тогтолцоо болгох шаардлагатайг онцлон тэмдэглэв.
Ерөнхийлөгчийн илтгэлийн төгсгөлд тэрбээр “Монголын их амар амгалан”-гийн үзэл санааг өнөөгийн дэлхийд хэрэгжүүлж, “Дэлхий нийтийн амар амгалан”-г тогтоохын төлөө хамтран ажиллахыг уриалав.
