Улсын Их Хурлын (УИХ) чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцлээ. Чуулганы танхимд ирцээ бүртгүүлсэн 89 гишүүний 55 нь буюу 61.8 хувь нь тус хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжсэнээр, уг асуудал цааш үргэлжлэх боломжтой боллоо.
Монгол Улс дахь Тамхины Хэрэглээний Нөхцөл Байдал:
Монгол Улс дахь тамхины хэрэглээний тархалт хурдацтай нэмэгдэж буй нь хуулийн зохицуулалт хийх шаардлагыг бий болгож байна.
- Нийт Хүн Ам: Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага (ДЭМБ)-ын 2022 оны тооцоогоор Монгол Улсад тамхины хэрэглээ нийт хүн амын 28.4 хувьд хүрч, Номхон далайн баруун бүсэд хамгийн өндөр тархалттай орны долдугаарт жагсжээ.
- Импорт: Гаалийн Ерөнхий Газар (ГЕГ)-ын мэдээгээр, 2024 онд импортолсон янжуур тамхины хэмжээ 2012 оныхоос хоёр дахин нэмэгдсэн байна. Нэг хүнд жилд дунджаар 1000 ширхэг (50 хайрцаг) янжуур тамхи ноогдож байна.
Электрон Тамхины Хэрэглээний Аюул:
Электрон тамхины хэрэглээ маш огцом өсөж, ялангуяа хүүхэд залуусын дунд аюултай хэмжээнд хүрсэн.
- Тархалт: Электрон тамхины шингэн болон төхөөрөмжийн импорт 2020 оноос хойш 175 дахин өссөн (2020 онд 47 мянга байсан бол 2024 онд 8.2 сая ширхэг болсон).
- Хүүхдийн Хэрэглээ: ДЭМБ-ын 2023 оны судалгаагаар, 13-17 насны сурагчдын дөрвөн хүүхэд тутмын нэг нь электрон тамхи хэрэглэж байгаа нь тогтоогдсон.
- Эрсдэл: УИХ-ын гишүүн О.Номинчимэг электрон тамхи нь хорт бодис агуулдаг, амьсгалын замын үрэвсэл үүсгэх, зүрх, судасны системд сөргөөр нөлөөлөх болон никотинд донтуулах эрсдэл өндөртэйг онцолсон. Энэ нь утаат тамхинаас гарах арга хэрэгсэл болохгүйгээр үл барам өсвөр үеийг тамхинд орох магадлалыг 3-5 дахин ихэсгэдэг.
Олон Улсын Жишиг:
Дэлхийн 46 улс электрон тамхийг бүрэн хориглож, 82 улс эдийн засгийн болон эдийн засгийн бус зохицуулалт хийжээ. Тухайлбал, Эстони, Австрали, БНХАУ, Шинэ Зеланд зэрэг 20 улс амт, үнэрийг нь хориглосон байна. Харин Монгол Улс одоог хүртэл хуулийн ямар ч зохицуулалтгүй байгаа нь энэ хуулийн төслийг яаралтай хэлэлцэх шаардлагатайг харуулж байна.
