2025 оны зургаадугаар сарын 22-нд АНУ-ын зүгээс анх удаа Иран улсын нутаг дэвсгэрт шууд агаарын цохилт өгч, тус улсын цөмийн гол гурван байгууламжийг устгах цэргийн ажиллагаа явууллаа. “Operation Midnight Hammer” хэмээх нэртэй энэ ажиллагаанд АНУ-ын B-2 төрлийн бөмбөгдөгч онгоцууд оролцсон бөгөөд нийт 14 ширхэг газар доорх байгууламж устгах зориулалттай “bunker buster” бөмбөг хэрэглэгдсэн байна.
Цохилтын бай: Фордо, Исфахан, Нетенз
Энэхүү цохилтын үеэр Ираны цөмийн түлхүүр ач холбогдолтой гурван байгууламж болох Фордо, Исфахан, Нетензийн уран баяжуулах үйлдвэрүүд чиглэгдсэн байна. Америкийн арми анх удаа 15 тонн жинтэй, 61 метрийн гүнд нэвтрэх чадвартай тусгай бөмбөгийг бодитоор ашигласан бөгөөд энэ нь B-2 онгоцны хамгийн өргөн цар хүрээтэй ажиллагаа байв.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп мэдэгдэлдээ:
“Уг ажиллагаагаар Ираны уран баяжуулалтын гол байгууламжуудыг бүрэн устгалаа” хэмээжээ.
Ираны хариу мэдэгдэл: “Бүх сонголт нээлттэй”
Цохилтын дараа Ираны зүгээс хатуу байр суурь илэрхийлсэн бөгөөд тус улсын эрх баригчид “бүх хариу арга хэмжээ нээлттэй” хэмээн анхааруулсан байна. Ираны төрийн мэдлийн “Press TV” сувгаар парламентын гишүүн, генерал Исмаил Коусари:
“Парламент Ормузын хоолойг хаах шийдвэр гаргасан” гэж мэдэгдсэн боловч, эцсийн шийдвэрийг Үндэсний аюулгүй байдлын дээд зөвлөл гаргана гэдгийг нэмж хэлжээ. Тус зөвлөлийг албан ёсоор Ерөнхийлөгч тэргүүлдэг ч бодит байдал дээр дээд удирдагч Аятолла Али Хаменей эрх мэдлийг төвлөрүүлдэг.
Ормузын хоолой — дэлхийн эрчим хүчний гол судас
Генерал Алиреза Тангсири, Ираны тэнгисийн цэргийн хүчний командлагч:
“Манай бүрэн эрхт байдалд халдвал Ормузын хоолой бүрэн хаагдана. Бид уг замыг хэдхэн цагийн дотор хааж чадна” хэмээн мэдэгдэв.
Ормузын хоолой нь дэлхийн шингэрүүлсэн байгалийн хийн 30%, газрын тосны 20% дамжин өнгөрдөг стратегийн ач холбогдолтой бүс нутаг юм. Хамгийн нарийн хэсгийн өргөн 33 км бөгөөд хөлөг онгоц явах боломжтой усан зам зөвхөн 3.7 км өргөнтэй.
Дэлхийн худалдаанд нөлөөлөх эрсдэл
Reuters агентлагийн мэдээлснээр, дэлхийн томоохон тээврийн оператор болох Дани улсын Maersk компани мэдэгдэл гаргаж:
“Манай хөлгүүд Ормузын хоолойгоор зорчиж байгаа ч нөхцөл байдлыг анхааралтай ажиглаж байна” гэжээ.
АНУ-ын энэхүү цэргийн ажиллагаа, Ираны хариу байр суурь дэлхийн эрчим хүч, тээвэр, геополитикийн нөхцөлд ноцтой нөлөө үзүүлж болзошгүй байна.
Эдгээр халдлагаас жирийн иргэд хохирохгүй байх гэж найдаж байна
Дайн хэзээ ч сайн сайхныг авчирдаггүй. Би бүгдэд амар амгаланг хүсч байна